MOS VoIP

Nói chung, MOS nằm trong khoảng từ 1 đến 5, trong đó 5 nghĩa là chất lượng cuộc gọi VoIP tốt nhất và 1 nghĩa là chất lượng kém. Những điểm số này dễ so sánh hơn so với các bài test và nhận xét chủ quan như “Cuộc gọi của tôi rất hay bị ngắt quãng”.

Đo chất lượng thoại bằng MOS cũng hữu ích khi so sánh hai nhà cung cấp cuộc gọi VoIP khác nhau. Ví dụ, bạn có thể thấy rằng một dịch vụ VoIP dành cho doanh nghiệp luôn có số MOS tốt hơn dịch vụ miễn phí. Trong trường hợp đó, việc chọn dịch vụ có chất lượng thoại tốt hơn (tức là số MOS cao hơn) là điều dễ hiểu.

Bây giờ chúng ta sẽ tìm hiểu sâu hơn về chỉ số MOS và cách tính toán thước đo chất lượng này.

Đo lường chỉ số MOS

Trong thực tế, hầu hết mọi người đều sử dụng phần mềm để tính toán MOS. Vì vậy, bạn không cần phải mở Excel hoặc sử dụng máy tính để tính toán số liệu theo cách thủ công. Tuy vậy, cũng sẽ rất hữu ích khi bạn biết cách tính MOS để hiểu chúng hơn.

Bước đầu tiên trong việc tính toán MOS là thu thập các dữ liệu sau. Lưu ý rằng bạn có thể sử dụng phần mềm giám sát hiệu suất mạng để thu thập dữ liệu đo lường được nhanh chóng hơn.

• propagation delay (độ trễ trên đường truyền) – Đo lường thời gian cần thiết để một tín hiệu kỹ thuật số riêng lẻ truyền qua mạng. Các mạng phức tạp hơn với các bộ định tuyến, bộ chuyển mạch và các thiết bị gây trễ khác thường có độ trễ trên đường truyền cao hơn. Nói cách khác, chỉ số này đo lường độ trễ một chiều của dữ liệu truyền từ máy tính của bạn đến người nhận cuộc gọi.

• packetization delay – Chỉ số này biểu thị thời gian cần thiết để chuyển đổi thông tin như âm thanh cuộc gọi của bạn thành thông tin kỹ thuật số (voice packet) và sau đó giải mã nó ở đầu dây bên kia. Lưu ý rằng việc sử dụng codec không nén (non-compressed) sẽ có packetization delay thấp hơn.

• jitter buffer (bộ đệm jitter) – Dữ liệu cuộc gọi của bạn không phải lúc nào cũng truyền đến nơi như mong đợi. Do đó, độ trì hoãn (delay) là cần thiết để bù đắp cho sự sai biệt về thời gian đến đích của gói tin. Khi tỷ lệ mất gói (packet loss) tăng lên, các gói thoại (voice packet) phải được gửi lại. Điều này tạo nhiều độ trễ xử lý (processing delay) và độ trễ đệm chùm (buffering delay) hơn. Cuối cùng thì sự cố của bộ đệm jitter chuyển thành vấn đề về VoIP (giao thức thoại qua Internet).

Khi bạn tìm hiểu thêm về giám sát hiệu suất mạng, sẽ có một số thuật ngữ mà bạn sẽ muốn biết để xác định các vấn đề về VoIP.

• RTP packet – Real-time protocol (RTP) truyền tải thông tin thoại hoặc các gói dữ liệu âm thanh qua mạng. Các yếu tố như mất gói (packet loss), jitter và độ trễ (latency) ảnh hưởng đến việc liệu hoạt động truyền tải gói dữ liệu RTP có diễn ra thông suốt không. Nắm được hiệu suất gói dữ liệu RTP là rất quan trọng để hiểu đúng các chỉ số thống kê VoIP.

• packet counts – Chỉ số này rất hữu ích vì nó cung cấp ngữ cảnh cho hiện tượng mất gói (packet loss). Ví dụ, nếu cuộc gọi VoIP của bạn có 50 gói/giây và bạn đang mất 5 gói/giây, nghĩa là bạn đang mất một phần đáng kể cuộc gọi do packet drop (rớt gói). Packet counts khác nhau tùy thuộc vào VoIP codec được sử dụng.

• mô phỏng packet loss – Trước khi bắt đầu cuộc gọi VoIP, bạn có thể mô phỏng packet loss để ước tính chất lượng thoại của cuộc gọi. Đối với các ứng dụng thiết yếu như các cuộc gọi công việc quan trọng, bạn nên sử dụng mô phỏng packet loss để dự đoán các sự cố.

Các lợi ích của chỉ số MOS tốt đối với VoIP?

Đường truyền VoIP của bạn cần duy trì chỉ số MOS tốt để tận dụng được hết chức năng của điện thoại IP.
Nói chung, chỉ số chấp nhận được là 4.3 đến 5. Tuy nhiên, chất lượng cuộc gọi có thể được coi là “ổn” nếu điểm số MOS của bạn ở mức 3.6. Nếu bạn thấy chỉ số này giảm xuống dưới 3.6 thì cuộc hội thoại của bạn sẽ có âm thanh nghe như robot.

Sẽ rất hữu ích nếu bạn đo lường mức MOS nhiều lần trong ngày để xác định được con số trung bình. Bằng cách thực hiện nhiều lần đo, bạn sẽ phát hiện được những thời điểm đường truyền Internet của bạn có mức độ sử dụng băng thông thấp hơn.

Sử dụng chỉ số MOS để mô tả chất lượng cuộc gọi VoIP tốt hơn nhiều so với các mô tả mơ hồ như “giọng nói giống robot” hoặc “chất lượng tuyệt vời”. Khi có nhiều chỉ số MOS thì bạn có thể thảo luận với các kỹ sư mạng cách thức ngăn chặn các vấn đề về chất lượng cuộc gọi của mình.

Làm thế nào để gia tăng MOS của bạn?

Không ai mong đợi nhận được chất lượng VoIP kém. Bạn đừng nản lòng và quay lại với cuộc gọi bằng điện thoại truyền thống. Có một số cách đơn giản để bạn nhận được tín hiệu âm thanh tốt hơn.

Tìm kiếm sự hỗ trợ từ nhà mạng của bạn

Bắt đầu với việc liên hệ nhà mạng của bạn về các cách giúp tránh nghẽn mạng. Họ sẽ chỉ cho bạn các cách để cải thiện chất lượng cuộc gọi trên toàn bộ đường mạng của mình. Để minh họa các vấn đề bạn gặp phải, hãy đề nghị chạy công cụ ping khi bạn đang gọi điện với bộ phận hỗ trợ kỹ thuật. Trong hệ thống mạng công ty rộng lớn hơn, bộ phận IT có thể sử dụng các công cụ giám sát thiết bị mạng để xác định nguyên nhân các vấn đề về chất lượng của VoIP. Trong một số tình huống, một cuộc thẩm định mạng có thể giúp xác định nguyên nhân gây ra tình trạng đường truyền mạng chậm.

Bạn có thể nhận được thông báo rằng mạng đang bị lỗi do hoạt động bảo trì khẩn cấp. Trong tình huống đó, bạn không thể làm gì khác. Hãy cân nhắc sắp xếp lại lịch cuộc gọi của bạn sang một thời điểm khác để tránh gặp phải các cuộc gọi chất lượng kém. Nếu không, hãy hỏi nhà mạng của bạn để biết các tip quản lý lưu lượng mạng để ưu tiên cho các cuộc gọi ở khu vực của mình.

Liên hệ nhà cung cấp dịch vụ VoIP của bạn để được tư vấn

Mạng VoIP hiệu suất cao được thiết kế để giúp các cuộc gọi không bị ngắt quãng, nhưng đôi khi chúng vẫn xảy ra. Giả sử bạn đang làm việc với một nhà cung cấp VoIP chuyên nghiệp sử dụng chương trình codec cho các cuộc gọi VoIP, bạn có thể chạy một vài bài test. Họ có thể chạy test chất lượng trải nghiệm (Quality of experience còn gọi là QoE cho VoIP). Phương pháp này xem xét ở khía cạnh người dùng thực hiện cuộc gọi. Ngoài ra, họ có thể chạy MOS để hiểu hơn về tình trạng tín hiệu kỹ thuật số của bạn.

Sau khi thu thập thông tin này, bạn hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ VoIP của mình có thể làm gì để tránh làm giảm chất lượng thoại hơn nữa. Họ có thể đề xuất chạy bản cập nhật firmware trên modem hoặc bộ định tuyến của bạn. Ngoài ra, bạn hãy chuyển sang dùng micro khác giúp giảm tiếng ồn xung quanh trong khi gọi điện. Nói chung, gói cước VoIP tại nhà có ít khả năng cải thiện hơn nữa chất lượng tín hiệu thoại của bạn.

Tóm lại, có một số cách bạn có thể cải thiện VoIP MOS của mình để có các cuộc gọi chất lượng tốt hơn.

• bảo tồn băng thông (bandwidth conservation) – Tắt các thiết bị và ứng dụng khác trước khi bạn thực hiện cuộc gọi để không gây cản trở lưu lượng dành cho VoIP.

• tốc độ codec – Hãy hỏi nhà cung cấp dịch vụ VoIP của bạn xem bạn có thể thực hiện thay đổi tốc độ codec hay không. Các giá trị mặc định trong phần setting của codec không phải là lý tưởng có thể dùng trong mọi tình huống.

• âm thanh có độ trung thực cao – Cân nhắc sử dụng tai nghe khử tiếng ồn trong khi gọi, giúp loại bỏ tiếng ồn xung quanh.

Khi đạt được tiến bộ trong việc cải thiện chất lượng giọng nói của mình, bạn sẽ gặp một số thuật ngữ khác.

• rating factor – Chỉ số này liên quan đến một công thức kỹ thuật được gọi là E model. Mô hình E được viết là R = Ro – Is – Id – Ie + A + W. Mỗi biến trong mô hình là một hệ số đánh giá riêng biệt mô tả chất lượng của cuộc gọi.

• advantage factor – Một biến trong mô hình E biểu thị sự thuận tiện cho người dùng cuối. Mô hình giả định rằng mọi người có thể chấp nhận chất lượng giọng nói thấp hơn để có được sự thuận tiện (tức là nhiều người sẵn sàng chấp nhận đánh đổi chất lượng cuộc gọi di động).

• base factor – Đó là “Ro” trong mô hình E. Nó đề cập đến các hiệu ứng tiếng ồn xung quanh có thể ảnh hưởng đến chất lượng của yếu tố.